Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Dąbrowie Górniczej realizował w roku 2011 czwartą edycję Projektu „INTEGRA – program integracji zawodowej i społecznej osób w Dąbrowie Górniczej” w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013, Priorytet VII Promocja integracji społecznej, Działanie 7.1 – Rozwój i upowszechnianie aktywnej integracji, Poddziałanie 7.1.1 – Rozwój i upowszechnianie aktywnej integracji przez ośrodki pomocy społecznej. Projekt współfinansowany jest ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.
Programem objętych było 90 mieszkańców Dąbrowy Górniczej korzystających z pomocy społecznej, którzy uczestnicząc w projekcie mieli możliwość zdobycia nowych kwalifikacji a także uczyli się jak radzić sobie na współczesnym rynku pracy.
Uczestnicy projektu w ramach organizowanych zajęć i warsztatów, mogli przy wsparciu specjalistów nabyć wiele umiejętności pomocnych w powrocie na rynek pracy.
Ponadto działania projektowe nakierowane były na integrację klientów MOPS ze środowiskiem oraz motywację uczestników do aktywnego kreowania swojego życia zarówno osobistego jak i zawodowego, a zwłaszcza podejmowania „walki” o lepszą jakość życia dla siebie i swojej rodziny.
Oferta projektu kierowana była i jest do osób zagrożonych wykluczeniem społecznym korzystających ze świadczeń pomocy społecznej, będących w wieku aktywności zawodowej.
Warunkiem uczestnictwa w Projekcie jest zawarcie kontraktu z pracownikiem socjalnym. W ramach kontraktu realizowane było wsparcie z zakresu instrumentów aktywnej integracji, działań o charakterze środowiskowym, pracy socjalnej oraz świadczeń pieniężnych w postaci zasiłku aktywizacyjnego.
POWRÓT NA RYNEK PRACY
Osoby biorące udział w projekcie uczestniczyły w szeregu działań mających na celu podniesienie kluczowych kompetencji o charakterze zawodowym, umożliwiających zdobycie nowych kwalifikacji i umiejętności, a co za tym idzie wspomagających powrót uczestników projektu do aktywnego życia zawodowego. W ramach tego typu działań zorganizowano: zajęcia w Klubie Integracji Społecznej obejmujące doradztwo zawodowe, zajęcia z psychologiem, pedagogiem, terapeutą ds. uzależnień, doradcą osób niepełnosprawnych. Ponadto w ramach Klubu Integracji Społecznej uczestnicy projektu wzięli udział w warsztatach komputerowych „Przeciw wykluczeniu cyfrowemu” i zajęciach poruszających tematykę i zagadnienia z zakresu „Równości szans i płci” . W ramach projektu INTEGRA zorganizowane zostały cztery kursy o charakterze zawodowym:
1.Opiekun osób starszych, niepełnosprawnych i dzieci.
2.Gospodarka magazynowa z obsługą wózka widłowego i komputera.
3.Kucharz małej gastronomii – sprzedawca – handlowiec z obsługą kasy fiskalnej i komputera.
4.Kurs Prawa Jazdy Kat. „B”
NA NAUKĘ NIGDY NIE JEST ZA PÓŹNO
Kolejnym atrakcyjnym działaniem projektowym skierowanym do uczestników była możliwość uzupełnienia wykształcenia na poziomie ponadgimnazjalnym. Z tej możliwości skorzystało 9 uczestniczek projektu które kontynuowały naukę na kierunku: Technik mechanik w czteroletnim Prywatnym Technikum Zawodowym w Dąbrowie Górniczej.
NOWE UMIEJĘTNOŚCI I ROZWÓJ OSOBISTY
Podniesienie motywacji, kompetencji życiowych i umiejętności społecznych umożliwiających powrót do życia społecznego, w tym powrót na rynek pracy i aktywizację zawodową to jedne z głównych celów Projektu INTEGRA. Próbę osiągnięcia tych celów uczestnicy Projektu podejmowali biorąc udział w wyjazdowym i stacjonarnym szkoleniu z dziedziny rozwoju osobistego. W ramach szkolenia odbyły się zajęcia i warsztaty z zakresu:
1.Treningu umiejętności relacyjnych.
2.Warsztatów równości szans.
3.Szkolenia – Pierwsza pomoc przedmedyczna.
4.Treningu wyłaniania lidera społeczności lokalnej.
5.Warsztatów poprawy wizerunku.
6.Treningu „savoir-vivre”.
7.Treningu prowadzenia gospodarstwa domowego.
OSOBY NIEPEŁNOSPRAWNE W PROJEKCIE
Osoby niepełnosprawne będące uczestnikami projektu brały udział w wyjazdowych zajęciach rehabilitacyjnych połączonych z zespołem ćwiczeń usprawniających psychoruchowo – czyli aktywnej formie rehabilitacji, połączonej z elementami wypoczynku. 14 -dniowe zajęcia zorganiozowane zostały w Ustroniu.
Uczestnicy w ramach zajęć pod okiem wykwalifikowanej kadry korzystali z zabiegów rehabilitacyjnych dostosowanym indywidualnie do rodzaju i stopnia niepełnosprawności. Ponadto specjalnie przygotowany dla uczestników program wyjazdu rozbudowany został o wiele innych atrakcji w postaci: zajęć rehabilitacyjnych na basenie, gimnastyki relaksacyjnej z elementami ćwiczeń oddechowych, zajęć relaksacyjnych z aromaterapią i muzykoterapią, biblioterapii, zajęć z Nordic Walking oraz wycieczek pieszych i autokarowych.
Celem zajęć rehabilitacyjnych organizowanych dla uczestników projektu jest m.in. promocja zdrowego stylu życia, kształtowanie pozytywnych relacji społecznych dzięki zastosowaniu aktywnych metod dydaktycznych wyzwalających emocje, pobudzających wyobraźnię i sprzyjających integracji, pobudzenie aktywności własnej, rozwijanie samodzielności życiowej, nauka umiejętności radzenia sobie w nowych sytuacjach, rozwój osobowości, wyrabianie w naturalny sposób tolerancji, wrażliwości, otwartości, wyrozumiałości, serdeczności oraz wzajemnej akceptacji, nauka zasad współistnienia społecznego i poszanowania godności osobistej drugiego człowieka, kształtowanie poczucia własnej wartości.
STREETWORKING – DZIAŁANIA NA RZECZ OSÓB BEZDOMNYCH
W roku 2011 swoją pracę na rzecz osób bezdomnych w ramach projektu INTEGRA kontynuowało 2 pracowników socjalnych – streetworkerów. Do zadań streetworkerów należało m.in:
– diagnozowanie środowiska lokalnego metodą streetwork pod kątem występujących problemów, w tym tworzenie mapy problemów środowiska lokalnego,
– dążenie do zmian przekonań i postaw osób oraz poprawa jakości ich życia przy zastosowaniu metody streetwork,
– nawiązywanie i budowanie skutecznego kontaktu dającego możliwość przedstawienia oferty pomocowej, diagnozowanie potrzeb klienta oraz informowanie o możliwościach uzyskania pomocy, w tym objęcie wsparciem osób, które nie korzystają z oferty pomocowej dąbrowskiego MOPS,
– budowanie sieci współpracy między instytucjami i organizacjami pomocowymi w zakresie udzielanej pomocy na rzecz osób potrzebujących w środowisku lokalnym.
Podczas pracy w terenie pracownicy streetworkerzy nawiązując kontakt z osobami bezdomnymi, przekazywali im informacje na temat możliwości skorzystania ze wsparcia oferowanego przez MOPS w Dąbrowie Górniczej. Częstokroć osoby bezdomne podczas kontaktu ze streetworkerami przede wszystkim oczekiwały wsparcia w postaci rozmowy.
Dotychczasowa praca streetworkerów w środowisku skupiona była na pracy z osobami bezdomnymi na terenie całej gminy. Z uwagi na realizację w roku 2011 Programu Aktywności Lokalnej, praca streetworkerów poszerzona została o działania na rzecz innych grup problemowych przebywających w obrębie środowiska, w którym realizowany jest Program Aktywności Lokalnej. Konieczne stało się podjęcie działań ukierunkowanych na uświadomienie społeczności Ząbkowic problemów dotykających mieszkańców dzielnicy, w tym stymulowanie przemian w środowisku lokalnym ul. Władysława Sikorskiego. Praca metodą streetwork ukierunkowana była na dotarcie z ofertą pomocową również do tych środowisk. Szczególnie zwracano uwagę na: osoby o niskim poziomi wykształcenia, dzieci z rodzin wielodzietnych i niepełnych, ludzi starszych, alkoholików, osoby zażywające narkotyki, osoby opuszczające zakłady karne, imigrantów, obcokrajowców oraz osoby chronicznie chore i niepełnosprawne.
W odpowiedzi na przyjmowane zgłoszenia telefoniczne, streetworkerzy podejmowali także działania interwencyjne, dotyczące pobytu osób bezdomnych na terenie naszego miasta.
Na podstawie doświadczeń z roku 2011 i lat ubiegłych zdiagnozowano konieczność dalszego systematycznego docierania do osób zagrożonych wykluczeniem społecznym i wykluczonych społecznie, które wymagają wsparcia a z różnych przyczyn pozostają poza systemem pomocy społecznej.
PROGRAM AKTYWNOŚCI LOKALNEJ
W ramach Programu Aktywności Lokalnej zrealizowane zostały działania ukierunkowane na aktywizację mieszkańców ul. Wł. Sikorskiego a skupione na rozwiązaniu dominujących problemów występujących w tym środowisku: bezrobocia, niepełnosprawności, bezradności w sprawach opiekuńczo-wychowawczych, przemocy, braku poczucia bezpieczeństwa mieszkańców czy też braku alternatywnych form spędzania wolnego czasu.
W ramach PAL zrealizowane zostały następujące działania i inicjatywy:
– warsztaty prowadzone przez pracowników Klubu Integracji Społecznej,
– trening umiejętności i kompetencji społecznych, w tym warsztaty wyłaniania lidera – społeczności lokalnej,
– redagowanie i wydawanie gazetki dzielnicowej promującej PAL oraz poruszającej problemy dzielnicy i podejmowane inicjatyw.
– grupa wsparcia – powstała z inicjatywy mieszkańców w ramach której odbyło się blisko 30 spotkań,
– spotkania z partnerami lokalnymi – sprzymierzeńcami zaangażowanymi i wspierającymi realizację PAL,
– zajęcia integracyjne – w ramach sekcji utworzonych przez mieszkańców: sekcja komputerowa, sekcja zespołu redakcyjnego, sekcja sportowa, sekcja porządkowa na ul. Sikorskiego, sekcja porządkowa na Sali w Domu Kultury oraz zajęcia z młodzieżą w ramach programu profilaktyczno-edukacyjnego. Zajęcia integracyjne uzupełnione były spotkaniami z animatorami i specjalistami, na tych spotkaniach stworzono mapę zasobów dzielnicy.
– streetworking na rzecz osób zagrożonych marginalizacją w środowisku lokalnym niekorzystających z pomocy instytucjonalnej oraz przebywających w pomieszczeniach niemieszkalnych.
– pogadanki i konsultacje z lokalnymi ekspertami i partnerami: spotkania z dzielnicowym Straży Miejskiej, spotkanie z koordynatorem programu PAL w Katowicach Szopienicach, spotkanie ze specjalistą ds. wizerunku, spotkanie z lekarzem onkologiem, spotkanie z przedstawicielem policji oraz pogadanki szereg pogadanek poruszających tematykę świąt religijnych i świeckich wpisanych w kulturę Polską.
– organizacja imprez okolicznościowych i wycieczek: Dzień Dziecka, piknik rodzinny, wycieczka do ZOO w Chorzowie, ognisko edukacyjno-integracyjne,spotkanie mikołajkowe, wyjścia do kina, teatru, na basen.
Celem realizacji PAL było i jest:
1. Animacja środowiska lokalnego:
– kształtowanie, rozwijanie i zaspokajanie potrzeb środowiska lokalnego
– aktywizowanie środowiska lokalnego do realizacji poszczególnych zadań planowanych w ramach PAL,
– motywowanie i ukierunkowanie środowiska lokalnego do podjęcia twórczych inicjatyw tzw. inicjatyw mieszkańców,
– pobudzanie środowiska lokalnego do realizacji poszczególnych zadań na rzecz poprawy ich sytuacji,
– stała edukacja środowiska lokalnego poprzez organizowanie społeczności lokalnej wokół zadań podnoszących poziom jakości życia mieszkańców,
– integracja środowiska lokalnego, w tym budowanie wzajemnych relacji poprzez rozbudzenie mechanizmów samopomocy wśród mieszkańców,
– stymulowanie wyłaniania i wspieranie liderów lokalnych oraz pomoc w kreowaniu nowych zadań.
2. Budowanie sieci wsparcia lokalnego:
– organizowanie potencjału lokalnego wokół problemów środowiska, poprzez analizowanie potrzeb oraz określanie problemów, w tym tworzenie mapy zasobów instytucjonalnych,
– promowanie interesów i orędowanie w sprawach środowiska lokalnego,
– oddziaływanie na środowisko lokalne, w tym stymulowanie przemian w społeczności lokalnej i aktywnego zachowania środowiska.
ASYSTA RODZINNA
W ramach projektu zatrudniony jest asystent rodziny do którego zadań należy m.in: kształtowanie w rodzinie kompetencji w zakresie: prowadzenia gospodarstwa domowego, dbania o zdrowie, prawidłowego wychowania i opieki nad dziećmi, prawidłowego funkcjonowania społecznego rodziny.
W projekcie asystentury rodzinnej „Razem do przodu” brało udział 10 rodzin. Przez okres 11 miesięcy w ramach działań asystentów rodzinnych współpracowano z rodzinami na podstawie zawartych kontraktów socjalnych. Złożoność problemów, z jakimi borykały się rodziny wymagała podjęcia zindywidualizowanej, pogłębionej pracy socjalnej.
Dominującymi problemami w tych rodzinach były m.in.: niski poziom kompetencji opiekuńczo-wychowawczych, bezrobocie i związana z nim trudna sytuacja finansowa, problemowe picie alkoholu, długotrwała choroba i niepełnosprawność, zaburzone relacje wewnątrz rodziny, również wielopokoleniowych. Rodziny współpracujące z asystentami w czasie realizacji projektu uczestniczyły w zajęciach Klubu Integracji Społecznej, otrzymały wsparcie asystentów rodzinnych, uczestniczyły w wyjazdowym treningu umiejętności i kompetencji społecznych, brały udział w warsztatach komputerowych „Przeciw wykluczeniu cyfrowemu”, warsztatach z zakresu „Równości szans i płci”. Ponadto rodziny objęte asystenturą czynnie uczestniczyły w działaniach o charakterze środowiskowym tj. wyjście do kina, udział w koncercie kabaretowym, wyjścia na basen i siłownię.
INTEGRACJA, ZABAWA, EDUKACJA
Działania o charakterze środowiskowym miały na celu rozbudzenie motywacji do działania, przełamanie wewnętrznych barier, promocje zdrowego stylu życia, edukacje ekologiczną, kształtowanie pozytywnych relacji społecznych, pobudzenie integracji społecznej, rozwijanie samodzielności życiowej, rozwój osobowości, edukację zdrowotną, naukę zasad współistnienia społecznego i poszanowania godności osobistej drugiego człowieka, naukę współdziałania w grupie, profilaktykę przeciwuzależnieniową.
W ramach tych działań zorganizowano: piknik edukacyjno-integracyjny, trzydniowy wyjazd edukacyjny dla młodzieży oraz przekazano uczestnikom projektu bilety do kina, teatru, na koncert kabaretowy, na basen i siłownię.
