Osoby i rodziny korzystające z pomocy społecznej są zobowiązane do współdziałania w rozwiązywaniu ich trudnej sytuacji życiowej.
Decyzja w sprawie przyznania świadczeń podejmowana jest po przeprowadzeniu przez pracownika socjalnego rodzinnego wywiadu środowiskowego.
Decyzje w sprawach świadczeń pomocy społecznej wydawane są w formie pisemnej. Od każdej decyzji służy prawo odwołania.
Rodzinny wywiad środowiskowy
- przeprowadzany jest przez pracownika socjalnego w miejscu zamieszkania lub pobytu osoby zgłaszającej się o pomoc,
- jego celem jest ustalenie sytuacji osobistej, rodzinnej, dochodowej i majątkowej osób i rodzin,
- aktualizację wywiadu sporządza się w przypadku ubiegania się o przyznanie świadczenia z pomocy społecznej po raz kolejny oraz gdy nastąpiła zmiana danych zawartych w wywiadzie,
- w przypadku osób korzystających ze stałych form pomocy aktualizację sporządza się nie rzadziej niż co 6 miesięcy, mimo braku zmiany danych,
Osoby i rodziny korzystające ze świadczeń z pomocy społecznej są zobowiązane niezwłocznie poinformować organ, który przyznał świadczenie, o każdej zmianie w ich sytuacji osobistej, dochodowej i majątkowej, która wiąże się z podstawą do przyznania świadczeń.
Kontrakt socjalny
To pisemna umowa zawierana przez pracownika socjalnego z osobą ubiegającą się o pomoc. Spisywany jest w celu określenia sposobu współdziałania w rozwiązywaniu problemów osoby lub rodziny znajdującej się w trudnej sytuacji życiowej. Zawiera m.in. wyliczenie ustalonych z pracownikiem socjalnym działań, które osoba lub rodzina chcąca poprawić swoją sytuację powinna podjąć .
Odmowa przyznania świadczenia
Podstawę do odmowy przyznania świadczenia, uchylenia decyzji o przyznaniu świadczenia lub wstrzymania świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej mogą stanowić:
- brak współdziałania z pracownikiem socjalnym w rozwiązywaniu trudnej sytuacji życiowej,
- odmowa zawarcia kontraktu socjalnego,
- niedotrzymywanie postanowień kontraktu socjalnego,
- nieuzasadniona odmowa podjęcia zatrudnienia, innej pracy zarobkowej przez osobę bezrobotną lub wykonywania prac społecznie użytecznych,
- odmowa podjęcia leczenia odwykowego przez osobę uzależnioną oraz brak współdziałania z pracownikiem socjalnym w rozwiązywaniu trudnej sytuacji życiowej.
Ograniczenie świadczeń, odmowa ich przyznania albo przyznanie pomocy w formie świadczenia niepieniężnego może nastąpić w przypadku stwierdzenia przez pracownika socjalnego:
- marnotrawienia przyznanych świadczeń,
- celowego niszczenia przyznanych świadczeń,
- korzystania z przyznanych świadczeń w sposób niezgodny z przeznaczeniem,
- marnotrawienia własnych zasobów finansowych,
- stwierdzonych dysproporcji między udokumentowaną wysokością dochodu a faktyczną sytuacją majątkową osoby lub rodziny.